Giriş
İşveren tarafından işçiye ihtarname çekilmesi belli hallerde söz konusu olabilir. Haklı sebeple fesih ve bildirimli fesih hallerinde işverenin işçiye ihtarname çekmesi durumu gerçekleşebilir. İşveren tarafından işçiye ihtarname çekilmesi bakımından süre ve gerekli hususlar önem arz etmektedir.
Haklı Sebeple Fesih İhtarnamesi
İşveren sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri, zorlayıcı sebepler ile işçinin gözaltına alınması veya tutuklanması hallerinde iş sözleşmesini haklı sebeple feshedebilir.
Bu haller işveren için bir fesih hakkı doğurmaktadır. Ancak işverenin bu hakkı kullanması belli bir süreye bağlıdır. İş Kanunu tüm haklı sebepler bakımından değil yalnızca ahlak ve iyiniyet kuralarına uymayan haller ve benzerleri bakımından bir süre öngörmüştür. İş Kanunu'nun “Derhal fesih hakkını kullanma süresi” başlıklı 26. maddesi uyarınca “24 ve 25 inci maddelerde gösterilen ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan hallere 36 dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz. Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz…” Buna göre ahlak ve iyiniyet kuralarına uymayan haller ve benzerleri haklı sebeple fesih için öğrenmeden itibaren 6 günlük ve her halde gerçekleşmeden itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre öngörülmüştür. Diğer haklı sebepler için kanunda öngörülen genel bir süre olmadığından bu sebepler için fesih hakkının sebebin öğrenilmesinden itibaren makul bir süre içerisinde kullanılması gerektiği düşünülmektedir.
İş Kanunu’nun “Sözleşmenin feshinde usul” başlıklı 19. maddesi uyarınca işveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır. Kanunun “Yazılı bildirim” başlıklı 109. maddesi uyarınca da bu bildirimin işçiye yazılı olarak ve imza karşılığında yapılması gerekir. İşçi bunu imzalamazsa bu durum o yerde tutanakla tespit edilir. Ancak Tebligat Kanunu kapsamına giren tebligatlar ise bu kanun hükümlerine göre yapılır.
Bildirimli (Süreli) Fesih İhtarnamesi
Bildirimli fesih halinde işveren kural olarak herhangi bir sebebe dayanmaksızın işçiye kanun uyarınca belirli bir süre vererek bu sürenin sonunda belirsiz süreli iş sözleşmesini sona erdirebilir. Ancak İş Kanunu’nun “Feshin geçerli sebebe dayandırılması” başlıklı 18. maddesi uyarınca otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. Yer altı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmaz.
İş Kanunu’nun “Süreli fesih” başlıklı 17. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bildirimli fesihte işveren fesihten önce iş sözleşmesini feshettiğine yönelik iradesini işçiye bildirmelidir.
Bildirimli fesihte bildirim iş sözleşmesini derhal feshetmeyip bildirim süresi olarak adlandırılan ve İş Kanunu m.17’de öngörülen sürelerin bitiminde sözleşme sona ermektedir.
İhtarnamede Bulunması Gereken Hususlar
Öncelikle ihtarnamenin gönderilmesi bakımından noterle gönderimin zorunlu olmadığı ancak ispat açısından önemli olduğu belirtilmelidir. İadeli taahhütlü mektup yoluyla da ihtarname gönderilebilir.
İşveren tarafından işçiye çekilecek ihtarnamede yer alması gereken hususlar şunlardır:
- İhtarı çeken kişinin adı ve soyadı
- İhtar çeken kişinin T.C. kimlik numarası
- Varsa vekilin adı ve soyadı
- İhtar çekilenin adı ve soyadı
- İhtar çekilenin açık adresi
- İhtarın konusu
- İhtar ile ilgili açıklamalar
- İhtar edenin veya vekilinin imzası
KAYNAKÇA
- Havva Yakar Ağmaz, Yargıtay Kararları Işığında İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Nedenle Feshi
- Seda Arslan, İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı