Gümrük işlemlerinin detaylı ve karmaşık olması nedeniyle gümrük müşavirliği mesleği oluşturulmuştur.
Gümrük müşaviri, gümrük işlemlerini, ticaret yapan kişiler adına temsil yetkisine dayanarak gerçekleştirir. Vekalet sözleşmesine dayanılarak kurulan temsil ilişkisi gümrük müşavirine sorumluluklar yükler.
Gümrük Müşavirinin Temsil Ettiği Kişiye ve Şirkete Karşı Sorumlulukları Nelerdir?
- Sadakat ve özen borcu,
- Sır saklama borcu,
- Temsil edilenin talimatlarına uygun davranma borcu,
- İşi bizzat yapma borcu,
- Hesap verme ve iade yükümlülüğü
Gümrük müşavirleri hizmet sözleşmesi kapsamında kişileri gümrük işlemlerinin yapılmasında temsil ederler. Yani temsil ettikleri kişi adına gümrük beyannameleri verirler ve gümrük sürecini yürütürler. Bu süreçte gümrük müşavirlerinin yaptıkları yanlış işlemlerden dolayı temsil ettikleri kişiler para cezası ile karşı kaşıya kalabilmektedirler. Hal böyle olunca hizmet sözleşmesi kapsamında iş yürüten gümrük müşavirlerinin alınan cezalardan sorumlulukları gündeme gelmektedir. Bu noktada gümrük müşavirinin hatalı işlemi nedeniyle ceza ile muhatap olan kişiler gümrük müşavirine karşı dava açarak zararlarını rücu edebilirler.
Bir Yargıtay Kararında
“Şirket adına gümrük müşavirlik hizmeti veren davalı şirketin ithalat için verdiği gümrük giriş beyannamesinde G.T.İ.P numarasını yanlış bildirmesi üzerine müvekkili şirkete 44.752,50TL tutarında ceza tahakkuku yapıldığını ve müvekkilinin cezayı ödemek zorunda kaldığını… ileri sürerek müvekkili şirket tarafından ödenen 44.752,50TL tutarındaki cezanın davalı şirketten faizi ile birlikte tahsiline karar karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, G.T.İ.P.'nin doğru belirlenebilmesi için davacı tarafından doğru beyanda bulunulması gerektiği hâlde davacının bu yükümlülüğünü yerine getirmediğini, müvekkilinin gümrük beyannamelerini eksiksiz olarak doldurması nedeni ile kusursuz olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Yerel Mahkemece, davalı şirketin davacının gümrük müşavirliği hizmetlerini sözleşmeyle yerine getirdiği, davacı adına ithal edilen eşyalar için İzmir Gümrük İdaresi’ne vermiş olduğu gümrük beyannamesinde eşyaların G.T.İ.P numarasını yanlış bildirmesi neticesinde davacının 44.752,50TL ceza ödemek zorunda kaldığı, cezanın kesilmesinde davalının kusurunun bulunduğu gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.”
Sonuç Olarak;
Gümrük işlemlerinin yürütülmesi için ücret ödeyerek hizmet alan şirketlerin, hizmetin hatalı yürütülmesi nedeniyle zarar görmeleri durumunda bu zararlarını hizmet aldıkları kişiye yöneltebilmeleri sorumluluk hukukunun gereğidir. Gümrük cezaları ile muhatap olan şirketler gümrük müşavirlerini dava edebilir ve zararlarını cezaya sebep olan kişiden tahsil edebilirler.