1. 6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUNU MADDE 69 GEREĞİ HACZE İŞTİRAK
6183 Sayılı kanunun 69. maddesi “Her amme idaresi, diğer bir amme idaresi tarafından yapılan hacizlere, amme alacağı bu haciz tarihinden önce tahakkuk etmiş olmak şartıyla, haczedilen mallardan herhangi biri paraya çevrilinceye kadar iştirak edebilir. Hacze iştirak halinde, hacizli malın bedelinden ilk önce haczi yapan dairenin alacağı tahsil olunur. Artanı hacze iştirak tarihi sırası ile alacaklarına mahsup edilmek üzere, hacze iştirak eden dairelere ödenir.” şeklindedir.
Bu hükümde, kamu idarelerinin tahsil edilen parayı garameten paylaşmaları değil, sadece önceki sıranın ardında yer almalarına yönelik bir iştirak müessesesi düzenlenmiştir. Bu maddeye göre;
- İlk haczin kamu alacağından dolayı konulması gerekmektedir.
- Hacze iştirak edecek kamu alacağı farklı kamu idaresine ait olmalıdır.
- Hacze iştirak etmek isteyen kamu idaresinin alacağı, haczi koymuş kamu idaresinin haciz tarihinden önce tahakkuk etmiş olmalıdır.
- Önce haczedilen mallardan hiçbirinin paraya çevrilmemiş olması gerekmektedir.
- İki kamu alacağı haczinin arasında özel hukuktan doğan alacak için İİK hükümlerine göre konulmuş haciz bulunmamalıdır.
Sonuç olarak; Satış bedelinden ilk önce, ilk haciz uygulayan kamu idaresinin alacağı karşılanacaktır. Artan olursa daha sonra hacze iştirak tarihi sırasıyla, şartların yerine getirilmesi şartıyla diğer haciz koyan kamu idarelerinin alacakları karşılanacaktır. Eğer satış bedelinden artan olmazsa, diğer kamu idarelerine pay ayrılmayacaktır. (Prof. Dr. Adnan DEYNEKLİ, Sedat KISA Hacizde ve İflasta Sıra Cetveli - Doç. Dr. Ümit Süleyman ÜSTÜN Kamu İdareleri Tarafından Konulan Hacizler Arasında Öncelik)
Yargıtay Kararı-23. Hukuk Dairesi, 07.12.2017 tarihli ve 2015/4725 E., 2017/3634 K.
“6183 Sayılı Yasa'nın 69. maddesine uygun olarak, satış bedelinin öncelikli olarak haciz tarihi daha önce olan vergi dairesinin alacağına tahsis edildiği, satış bedelinden artan para olmadığından diğer kuruma para ayrılmadığı, bu nedenlerle sıra cetvelinin usul ve yasaya uygun olduğu”
Yargıtay Kararı - 23. Hukuk Dairesi., E. 2016/818 K. 2016/4067 T. 30.6.2016
“6183 sayılı yasanın 69. maddesince kamu alacağına diğer kamu alacağının garameten iştirak edemeyeceği”
Bir örnek ile durumu açıklamak gerekirse,
Örneğin haciz sırası
- Kütahya Vergi Dairesi (30.000-TL ALACAK)
- SGK İl Müdürlüğü (10.000-TL ALACAK)
- Samsun Vergi Dairesi (20.000-TL ALACAK) şeklindedir. Taşınmaz haczi sonucu taşınmaz satılmıştır. Satış masrafı düşüldükten sonra 50.000,-TL ödenecek para kalmıştır. Bu durumda 1. sıradaki Kütahya Vergi Dairesi alacağının tamamını alacak, SGK İl Müdürlüğü alacağının tamamını alacak, Samsun Vergi Dairesi ise alacağının 10.000-TL'sini alacaktır.
2. 6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUNU MADDE 21 GEREĞİ HACZE İŞTİRAK
TAHSİLAT İÇ GENELGESİ SERİ NO: 2007/4 'TE YER ALAN ÖRNEK
6183 Sayılı kanunun 21. maddesi “Üçüncü şahıslar tarafından haczedilen mallar paraya çevrilmeden evvel o mal üzerine âmme alacağı için de haciz konulursa bu alacak da hacze iştirak eder ve aralarında satış bedeli garameten taksim olunur.” şeklindedir.
TAHSİLAT İÇ GENELGESİ SERİ NO: 2007/4 yer alan örnek şu şekildedir;
“Örnek 8- Amme borçlusu (Ş) adına kayıtlı gayrimenkul üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer'i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir.
1. Sıra: Aziziye Vergi Dairesinin haczi (28.000,-YTL)
2. Sıra: (K) şahsının haczi (22.000,-YTL)
3. Sıra: (M) şahsının haczi (45.000,-YTL)
4. Sıra: Site Vergi Dairesinin Katma Değer Vergisi için haczi (18.000,-YTL)
Söz konusu gayrimenkul icra dairesince satılmış olup, masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar 65.000,-YTL'dır. Satış bedelinden birinci sırada yer alan Aziziye Vergi Dairesinin alacağının tamamına karşılık 28.000,-YTL ayrıldıktan sonra, 37.000,-YTL ikinci sıradaki haciz alacaklısı (K) ile dördüncü sıradaki Site Vergi Dairesinin alacağı arasında garameten taksim edilecektir.”