Suriyeli işçiler çalıştıkları yerden, (işverenlerinden) işçilik tazminatlarını alabilirler.

İşçilik alacakları şunlardır;

  1. Kıdem Tazminatı
  2. İhbar Tazminatı
  3. Fazla Mesai Alacağı
  4. Asgari Geçim İndirimi Alacağı
  5. Yıllık Ücretli İzin Alacağı
  6. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Alacağı
  7. Hafta Tatili Alacağı
  8. Bakiye Ücret Alacağı

Suriyeli işçiler çalışma iznine tabi çalışmaktadırlar. Çalışabilmeleri için Bakanlığa başvuru yapılır ve Bakanlık tarafından süreli çalışma izni verilir. Devamında işyerleri Suriyeli işçilere belirli süreli iş sözleşmesi yapar. Normal şartlarda belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalışan işçilerin işçilik tazminatlarına hak kazanmadığı söylenebilir. Çünkü Kıdeme hak kazanabilmek için belirsiz süreli iş sözleşmesi ile en az bir yıl çalışmak gerekmektedir.

Fakat Suriyeli çalışanların Bakanlık tarafından verilen bir yıllık çalışma izinlerine karşılık işverenler bir yıllık belirli süreli iş sözleşmesi yapmaktadır. Bir yıl dolduktan sonra tekrar Suriyeli İşçi için Bakanlığa başvuru yapılmakta ve yeni bir bir yıllık sözleşme yapılmaktadır. Bu durumda görünüşte belirli süreli iş sözleşmesi yapıldığı açıktır. Gerçek iradenin belirsiz süreli iş sözleşmesi olduğu ancak idari izin nedeniyle görünüşte belirli süreli iş sözleşmesi yapıldığı görülmektedir.

Bu durumda Suriyeli çalışan bakımından İş sözleşmesinin belirli süreli yapılmasında objektif şart unsuru bulunmamaktadır.

Çünkü Suriye’li çalışanlar yabancılara yasak işlerde çalışmamaktalar. Yalnızca idari bir izin olan Bakanlık iznine tabi çalışmaktalar. İdari izne tabi olmaları İş Kanunu’nun tanıdığı haklardan yararlanmalarını engelleyemez.

Bu kapsamda Suriyeli çalışanların belirli süreli olsun veya olmasın, çalışma izni alsın veya almasın çalıştığı işyerinden tazminatını alması mümkündür. Mahkemelerin de bu yönde kararlar verdiğinin altını çizmek gerekir.

Ayrıca yine uygulamada Suriyeli işçilerin çalışma izinlerinin süresinin bitmesinin akabinde işverenler tarafından çalıştırılmaya devam edildiği ve yeni çalışma izni başvurusunun sonuçlanmasına kadar çalışma izni ve iş sözleşmesi olmadan çalıştırıldığı görülmektedir. Bu durum Suriyeli işçinin lehinedir.

Çünkü zımni olarak çalıştırmaya devam eden işveren, belirli süreli iş sözleşmesinin bitiş tarihini aşmaktadır. İş sözleşmesini bu davranışı ile doğrudan belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüştürmektedir. Yukarıda söylediğimiz gibi belirsiz süreli iş sözleşmesi ile en az bir yıl çalışan işçinin işverenden tazminat alma hakkı vardır.

Bu durumda işverenden tazminatını alamadan işten çıkarılan veya haklı nedenle işten çıkan Suriyeli işçi nasıl hareket etmelidir? Ne yapmalıdır?

Süreci kronolojik olarak izah edersek;

  1. Suriyeli İşçi bir işyerinde çalışmaya başlar.
  2. Birkaç yıl bu işyerinde çalışır.
  3. İşten çıkarılır veya haklı nedenle kendisi işten ayrılır.
  4. İşçilik alacaklarını hesaplar.
  5. İşverenden talep eder ancak tazminatlarını alamaz.
  6. Arabuluculuk sürecini başlatmak için arabulucuya başvurur.
  7. Arabuluculuk toplantısında teklifini verir.
  8. Anlaşma sağlanırsa süreç sona erer, teklif ettiği parayı alır.
  9. Anlaşma sağlanamazsa İş Mahkemelerinde dava açar.
  10. Haklı olduğunu ispat edebilirse davayı kazanır.
  11. Kazandığı dava sonucunu icraya koyar.
  12. Ve İşverenden tazminatlarını alır.

Bir avukatla süreci takip etmek isterse;

  1. Suriyeli İşçi bir işyerinde çalışmaya başlar.
  2. Birkaç yıl bu işyerinde çalışır.
  3. İşten çıkarılır veya haklı nedenle kendisi işten ayrılır.
  4. Bir avukatla görüşür ve anlaşır.
  5. Avukat İşçilik alacaklarını hesaplar ve kendisine bildirir.
  6. Avukat arabuluculuk sürecini başlatmak için arabulucuya başvurur.
  7. Arabuluculuk toplantısında Suriyeli çalışanın da katılımı ile teklifini verir.
  8. Anlaşma sağlanırsa süreç sona erer. Teklif edilen parayı alır ve avukatın parasını verir.
  9. Anlaşma sağlanamazsa Avukat, İş Mahkemelerinde dava açar.
  10. Avukat, Suriyeli İşçinin haklı olduğunu ispat edebilirse davayı kazanır.
  11. Kazandığı dava sonucunu icraya koyar.
  12. İşverenden tazminatları alır.
  13. Avukatlık Hizmet Sözleşmesinde anlaşılan tutarı kendi uhdesinde bırakıp İşçinin hakkını işçiye verir.

SONUÇ

Suriyeli çalışanların İş Kanunu’ndan faydalanması bakımından Türk çalışanlardan farkı yoktur. Yabancıların çalışmasının yasak olduğu işler hariç olmak üzere iş sözleşmeleri hukuki olarak geçerlidir. Ve geçerli İş sözleşmelerine dayanarak haklarını arayabilirler ve işverenlerden kıdem tazminatı dahil tüm tazminatlarını alabilirler.