Edu Hukuk Bürosu olarak bir mal varlığı değerinin devri işleminin güvenli olarak gerçekleştirilmesinde yaygın olarak kullanılan ancak ülkemizde tanınmayan escrow hukuki hizmetini vermekteyiz.
Bu yazımızda escrow sözleşmesinin ve verilen hizmetin kapsamını anlatacağız.
Escrow nedir?
Escrow sözleşmesi; saklanması hukuken ve fiziken mümkün olan bir şeyin belirli koşulların yerine getirilmesi halinde devralacak kişiye devredilmesi, koşulların yerine getirilememesi halinde ise devredecek kişiye iade edilmesi kararlaştırılarak tarafsız bir üçüncü kişiye bırakıldığı; tarafsız üçüncü kişinin ise escrow sözleşmesi uyarınca kendisine teslim edilen şeyi saklamayı ve tarafların belirlediği koşullar uyarınca sakladığı şeyi ilgili kişiye teslim etmeyi borçlandığı, üç tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir.
Tanımdan da anlaşılacağı üzere escrow sözleşmesinde taraf sayısı üçtür. Bunları devredecek kişi, devralacak kişi ve escrow tutan (yediemin-emanetçi) olarak somutlaştırabiliriz.
Örnek olay üzerinden izah edersek; Bir A kişisi bir yat almak istesin. B şirketi de yatı satan şirket olsun. A kişisi yatın deneme ve devir işlemleri gerçekleşmeden yat için ödemesi gereken parayı B kişisine direkt ödemek istemesin. Yatın deneme süreçlerinin tamamlanmasını ve devir sürecinin tamamlanmasından sonra güvenli bir şekilde paranın B şirketine transfer olmasını istesin. B şirketi de bu talebe karşılık yatın devir işleminden sonra ödemeye sorunsuz bir şekilde kavuşmak istesin. Bu iki talebin aynı anda karşılanabilmesi ancak escrow sözleşmesi ile mümkün hale gelebilir. İşte bu satış işlemine bir C kişisi olan Escrow tutan dahil olur. Yatı satın almak isteyen A kişisi, yatı satmak isteyen B şirketi ve Escrow tutan C kişisi arasında escrow sözleşmesi yapılır. Bu sözleşmenin konusu tam olarak A kişisi ve B şirketinin taleplerinin aynı anda karşılanmasıdır. Sözleşmede şu kararlaştırılır. A ile B arasında bir yat satış sözleşmesi yapıldığı, ödemenin A tarafından C kişisine transfer edileceği ve yatın deneme ve devir süreçleri sorunsuz bir şekilde tamamlandıktan sonra C kişisi tarafından ödemenin B şirketine yapılacağı kararlaştırılır. Burada C kişisinin yani escrow tutanın sorumluluğu deneme ve devir süreçlerinin denetlenmesi ve başarılı bir devrin gerçekleştiğinin tespit edilmesi halinde ödemenin B’ye yapılmasıdır. Eğer deneme ve devir olumsuz sonuçlanırsa kendisine verilen paranın A’ya iadesinin yapılmasıdır.
Edu Hukuk Bürosu, escrow tutan olarak tüm süreci iki tarafın da talebi doğrultusunda bağımsız olarak yürütmektedir.
Yedieminlik Taahhüdü
Escrow tutan olarak taraf olduğumuz sözleşme kapsamında devraldığımız şeyin tüm hukuki ve cezai sorumluluğunu aldığımızı, devraldığımızın şeyin veya paranın muhafazası ve korunması için gerekli tüm tedbiri ve özeni gösterdiğimizi bildiririz.
Devir Koşullarının Teminat Altına Alınması
Escrow tutan olarak taraflar arasındaki temel hukuki ilişkinin şartları kapsamında devrin gerçekleştirileceğini teminat altına alıyoruz. Escrow sözleşmesi ile hangi şartların tamamlanmasının halinde transferin gerçekleştirileceği net bir şekilde belirliyoruz. Bu belirleme doğrultusunda temel hukuki ilişkinin borçlusu borcunu yerine getirirken umduğu menfaatini peşinen teminat altına almış oluyor. Escrow tutana transferi gerçekleştiren taraf ise temel hukuki ilişkiden kaynaklanan borcun yerine getirilmesinden önce doğrudan ödeme yapma ve buna bağlı borcun yerine getirilmemesi ihtimalinde iade alamama riskinden korunmuş oluyor.
İşlem Tarafının Korunması
Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde kişi karşı edim ifa edilmeden kendi edimini ifa ettiğinde korumasız kalabilir. Bu nedenle aynı anda ifa gerçekleştirilemeyen ve riske atılmak istenmeyen devir süreçlerinde escrow sözleşmesi yapılarak ani edimli işlem tarafı korunur.
Temel borç ilişkisinden kaynaklanan ani edimli borç yükümlüsü olmayan taraf ise şartları yerine getirdiğinde menfaatine kavuşacağını garanti altına alır.
Escrow Tutan Olarak Devraldığımız Parayı Nerede Tutuyoruz?
Devraldığımız parayı Uyap’a (Ulusal Yargı Ağı Platformu) bağlı banka hesabımızda tutuyoruz. Uyap’a bağlı ve yalnız escrow için kullandığımız banka hesabımız haczedilemez ve tedbir uygulanamaz. Konu hakkında aşağıda yer verdiğimiz kararı inceleyebilirsiniz.
Ankara 6. Vergi Mahkemesi, 2018/70 E.
Escrow Sözleşmesi Taraflarının Hak ve Borçları
Devreden Tarafın Borçları
- Edimi escrow tutana teslim etme borcu
- Koşulun gerçekleşmesi halinde devire razı olma borcu
- Escrow tutanın ücretini ödeme borcu
- Koşulun gerçekleşmemesi halinde edimi iade alma borcu
Devralan Tarafın Borçları
- Temel hukuki ilişkide belirlenen koşulu gerçekleştirme borcu
- Koşulu gerçekleştirmesi halinde edimi teslim alma borcu
- Escrow tutanın ücretini ödeme borcu
Escrow Tutanın Borçları
- Bağımsız ve tarafsız olma borcu
- Sözleşme konusu edimi saklama borcu
- Kendisine teslim edilen edimi kullanmama borcu
- Özen borcu
- Sır saklama borcu
- Koşulun gerçekleşmesi halinde koşulu gerçekleştirene edimi teslim etme borcu
- Koşulun gerçekleşmemesi halinde edimi verene edimi iade etme borcu
Yat Satış Sözleşmesi İle Birlikte Escrow Tutan Olarak Hizmet Veriyoruz
Yat satış işlemleri sırasında daha sonra ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların önüne geçilmesi adına deniz denemesi ve kara incelemesi yapılmaktadır. Bu denemelerden önce taraflar arasında bir satış sözleşmesi tarafımızca akdedilir ve deneme süreçleri yönetilir. Satış sözleşmesine paralel escrow sözleşmesi yapılır ve satış bedeli escrow tutan olarak bizim hesabımıza yatırılır. Devamında denemelerin olumlu olması halinde sicilde devir işlemleri gerçekleştirilir. Devir işlemlerinin tamamlanmasının akabinde satıcıya ödeme tarafımızca yapılır.